وایز (Wise) چیست؟ بررسی کامل سرویس انتقال پول بین‌المللی

وایز (Wise) که پیش‌تر با نام TransferWise شناخته می‌شد، یکی از مهم‌ترین سرویس‌های مالی دیجیتال در جهان است که توانسته جایگاه ویژه‌ای در میان کاربران شخصی، فریلنسرها و حتی کسب‌وکارهای بین‌المللی پیدا کند. تمرکز اصلی وایز بر انتقال پول بین‌المللی سریع، مقرون‌به‌صرفه و کاملاً شفاف است. این شرکت در سال ۲۰۱۱ در لندن توسط دو کارآفرین استونیایی به نام‌های Taavet Hinrikus (اولین کارمند اسکایپ) و Kristo Käärmann (یک مشاور مالی) بنیان‌گذاری شد. آن‌ها با تجربه شخصی متوجه شدند که انتقال پول از کشوری به کشور دیگر چقدر پرهزینه و زمان‌بر است، به‌ویژه زمانی که بانک‌ها نرخ‌های غیرواقعی برای تبدیل ارز اعمال می‌کنند. هدفشان این بود که سیستمی بسازند که هر کسی بتواند بدون پرداخت کارمزدهای گزاف، پول خود را با نرخ واقعی بازار جهانی منتقل کند. در ادامه همراه ما در جریانت باشید.

از TransferWise تا Wise

در سال ۲۰۲۱، این برند نام خود را از TransferWise به Wise تغییر داد. دلیل این تغییر آن بود که سرویس دیگر تنها به انتقال پول محدود نبود. وایز در طول یک دهه فعالیت، توانست مجموعه گسترده‌ای از خدمات مالی را به کاربران ارائه دهد، خدماتی که باعث شد این شرکت شبیه یک نئوبانک بین‌المللی عمل کند. امروزه وایز امکانات متنوعی از جمله:

• حساب چندارزی (Multi-Currency Account) که به کاربران امکان نگهداری موجودی در بیش از ۵۰ ارز مختلف را می‌دهد.
• کارت دبیت بین‌المللی (Debit Card) که قابل استفاده در هزاران فروشگاه آنلاین و فیزیکی در سراسر دنیاست.
• شماره حساب بانکی محلی در کشورهای مختلف مانند انگلیس، آمریکا، استرالیا و اتحادیه اروپا که باعث می‌شود دریافت پول در این کشورها بسیار ساده‌تر شود.
• خدمات مالی ویژه کسب‌وکارها (Business Accounts) برای شرکت‌ها و استارتاپ‌هایی که به دریافت و پرداخت‌های بین‌المللی نیاز دارند.

این توسعه خدمات نشان می‌دهد که وایز به مرور به چیزی فراتر از یک سیستم انتقال پول تبدیل شده و حالا به‌عنوان یک زیرساخت مالی جهانی شناخته می‌شود.

چرا وایز محبوب شد؟

محبوبیت وایز بی‌دلیل نیست و دلایل متعددی دارد که باعث شده میلیون‌ها کاربر فعال در بیش از ۱۷۰ کشور از آن استفاده کنند:

• کارمزد شفاف و پایین: برخلاف بانک‌ها یا حتی سرویس‌هایی مثل پی‌پال، کارمزد انتقال در وایز از ابتدا مشخص است و هیچ هزینه پنهانی در صورتحساب اضافه نمی‌شود.
• نرخ تبدیل واقعی ارز: وایز از نرخ لحظه‌ای بازار (mid-market rate) استفاده می‌کند؛ همان نرخی که در معاملات واقعی بین‌بانکی وجود دارد و معمولاً از نرخ بانکی یا نرخ صرافی‌ها منصفانه‌تر است.
• سرعت بالا در انتقال: بخش بزرگی از تراکنش‌ها ظرف چند ساعت انجام می‌شود و اکثر پرداخت‌ها حداکثر طی ۱–۲ روز کاری تکمیل می‌شوند، در حالی که بانک‌ها ممکن است تا ۵ روز زمان ببرند.
• اعتماد و امنیت جهانی: وایز تحت نظارت رگولاتوری‌های مالی معتبر مثل FCA در بریتانیا و FinCEN در آمریکا فعالیت می‌کند. همین موضوع باعث شده بیش از ۱۶ میلیون کاربر به این سرویس اعتماد کنند.
• انعطاف‌پذیری برای کاربران مختلف: چه یک فریلنسر باشید که قصد دارید درآمد دلاری خود را دریافت کنید، چه یک مهاجر که نیاز به ارسال پول به خانواده دارد، یا حتی یک شرکت کوچک که پرداخت‌های بین‌المللی دارد، وایز راه‌حل‌هایی ساده و شفاف ارائه می‌دهد.

تأثیر وایز در دنیای مالی امروز

وایز نه تنها برای کاربران عادی کاربرد دارد، بلکه به نوعی در حال تغییر اکوسیستم انتقال پول جهانی است. این شرکت با کاهش هزینه‌ها و ارائه شفافیت، فشار رقابتی بزرگی بر بانک‌ها و سایر سرویس‌های سنتی ایجاد کرده است. همچنین بسیاری از استارتاپ‌ها و پلتفرم‌های فریلنسری (مثل Upwork یا Fiverr) از وایز به‌عنوان گزینه پرداخت به کاربران خود استفاده می‌کنند.

وایز چگونه کار می‌کند؟

یکی از جذاب‌ترین بخش‌های وایز، مدل کاری متفاوت آن است که باعث شده هزینه‌ها به شکل چشمگیری پایین بیاید. برخلاف بانک‌های سنتی که پول را از یک کشور به کشور دیگر می‌فرستند، وایز در واقع پول‌ها را جابه‌جا نمی‌کند، بلکه از شبکه داخلی خود بهره می‌گیرد.

مکانیزم انتقال پول در وایز

فرض کنید فردی در انگلستان می‌خواهد برای شخصی در آلمان ۱۰۰۰ پوند بفرستد. در سیستم بانکی سنتی، بانک انگلستان پول را به بانک آلمان منتقل می‌کند و در این میان کارمزد و تبدیل ارز اعمال می‌شود. اما در وایز، پول فرستنده وارد حساب محلی وایز در انگلستان می‌شود و همزمان وایز از حساب محلی خودش در آلمان یورو معادل را به گیرنده می‌پردازد. در نتیجه:

• نیازی به انتقال واقعی پول از مرزها نیست.
• هزینه‌ها بسیار کاهش پیدا می‌کند.
• زمان انتقال کوتاه‌تر می‌شود.

فناوری و شفافیت

وایز از فناوری‌های پیشرفته برای ردیابی لحظه‌ای تراکنش‌ها استفاده می‌کند. کاربران می‌توانند در هر مرحله ببینند پولشان در چه وضعیتی قرار دارد. علاوه بر این، نرخ ارز دقیقاً همان mid-market rate است که به صورت لحظه‌ای از بازار جهانی گرفته می‌شود. این شفافیت باعث اعتماد بیشتر کاربران شده است.

تفاوت با بانک‌ها و سایر سرویس‌ها

• بانک‌ها معمولاً کارمزدهای ثابت و درصدی بالا دریافت می‌کنند و نرخ تبدیل را به نفع خود تغییر می‌دهند.
• سرویس‌هایی مانند پی‌پال نیز برای تبدیل ارز هزینه بیشتری می‌گیرند و زمان انتقال ممکن است طولانی‌تر باشد.
• وایز اما با شبکه محلی و فناوری نوین، هزینه‌ها و زمان را به حداقل رسانده است.

تجربه کاربری ساده

فرآیند استفاده از وایز بسیار کاربرپسند است. کافی است کاربر:

1. ثبت‌نام کند و هویت خود را تأیید نماید.
2. مقدار و مقصد پول را وارد کند.
3. هزینه کارمزد و نرخ تبدیل را به‌صورت شفاف مشاهده نماید.
4. پرداخت را انجام دهد و انتقال آغاز شود.

در بیشتر مواقع گیرنده بدون اینکه حتی حساب وایز داشته باشد، پول را در حساب بانکی محلی خود دریافت می‌کند.

ویژگی‌های اصلی وایز

وایز تنها یک سرویس انتقال پول نیست، بلکه مجموعه‌ای از ابزارهای مالی کامل است که برای کاربران شخصی، فریلنسرها و کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ طراحی شده. این امکانات به کاربران کمک می‌کند تا مدیریت مالی بین‌المللی ساده‌تر، سریع‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تری داشته باشند. برخی از ویژگی‌های کلیدی آن عبارتند از:

۱. حساب چندارزی (Multi-Currency Account)

کاربران می‌توانند موجودی خود را در بیش از ۵۰ ارز مختلف نگهداری کنند. این قابلیت به آن‌ها اجازه می‌دهد پول خود را در همان ارزی که دریافت کرده‌اند ذخیره کنند و تنها در صورت نیاز اقدام به تبدیل کنند. علاوه بر این، امکان دریافت و نگهداری ارزهای پرکاربردی مثل دلار، یورو، پوند و ین باعث می‌شود مدیریت تراکنش‌های بین‌المللی بدون دغدغه تبدیل مداوم ارز صورت گیرد.

۲. شماره حساب‌های محلی

وایز به کاربران شماره حساب بانکی محلی در کشورهایی مثل آمریکا، انگلستان، استرالیا و اتحادیه اروپا ارائه می‌دهد. این موضوع باعث می‌شود دریافت پول از مشتریان یا کارفرمایان خارجی بسیار ساده‌تر شود، گویی که کاربر در همان کشور حساب بانکی دارد. برای مثال، یک فریلنسر در ایران می‌تواند با شماره حساب محلی وایز در انگلستان دستمزد خود را از مشتری انگلیسی دریافت کند، بدون اینکه طرف مقابل متوجه شود حساب بانکی کاربر در کشوری دیگر است.

۳. کارت دبیت وایز

کارتی که کاربران می‌توانند برای خریدهای آنلاین، فروشگاهی و حتی برداشت از خودپرداز استفاده کنند. این کارت به‌طور مستقیم به موجودی حساب چندارزی متصل است و هنگام خرید، هزینه از همان ارزی کسر می‌شود که پرداخت انجام شده است. همچنین امکان مدیریت آنلاین کارت، تعیین محدودیت‌ها، دریافت اعلان‌های لحظه‌ای و استفاده از آن در سفرهای خارجی، باعث شده کارت دبیت وایز یک ابزار پرکاربرد برای مسافران و کاربران بین‌المللی باشد.

۴. کارمزد شفاف

تمام هزینه‌ها قبل از تأیید تراکنش به کاربر نمایش داده می‌شود. وایز هیچ هزینه پنهانی از جمله کارمزد تبدیل ارز یا هزینه مخفی برداشت ندارد. کاربران دقیقاً می‌دانند چه مبلغی بابت کارمزد می‌پردازند و چه مقدار به حساب گیرنده می‌رسد. این شفافیت یکی از دلایل اصلی محبوبیت وایز در مقایسه با بانک‌های سنتی و حتی برخی از رقبای دیجیتال آن است.

۵. خدمات ویژه کسب‌وکارها

حساب‌های بیزنس wise امکاناتی مثل پرداخت دسته‌جمعی، مدیریت مالی تیمی، صدور فاکتور و دسترسی چندکاربره را فراهم می‌کنند که برای استارتاپ‌ها و شرکت‌های بین‌المللی بسیار ارزشمند است. علاوه بر این، امکان اتصال به ابزارهای حسابداری آنلاین، دریافت گزارش‌های مالی دقیق، و تسویه با پیمانکاران یا کارمندان در کشورهای مختلف، این سرویس را به گزینه‌ای ایده‌آل برای شرکت‌های جهانی تبدیل کرده است. به این ترتیب، وایز تنها یک سرویس برای کاربران فردی نیست، بلکه یک راهکار جامع برای تجارت بین‌المللی نیز محسوب می‌شود.

کارمزدهای وایز

یکی از بزرگ‌ترین مزایای وایز در مقایسه با بانک‌ها و سرویس‌های سنتی، شفافیت و مقرون‌به‌صرفه بودن کارمزدها است. برخلاف بانک‌ها که معمولاً کارمزد ثابت + درصدی از مبلغ انتقال دریافت می‌کنند و علاوه بر آن نرخ ارز را نیز به ضرر کاربر تغییر می‌دهند، وایز کارمزد را به شکل واضح و عادلانه محاسبه می‌کند.

ساختار کارمزد

کارمزدهای وایز معمولاً شامل دو بخش است:

• کارمزد ثابت: مبلغی کوچک که بسته به ارز و کشور مقصد متفاوت است.
• کارمزد درصدی: درصدی از مبلغ انتقال (معمولاً بین ۰.۳۵٪ تا ۰.۶۵٪) که باز هم به ارز و مسیر انتقال بستگی دارد.

به‌طور کلی، هزینه نهایی در وایز به‌طور میانگین ۷ تا ۱۰ برابر ارزان‌تر از بانک‌های سنتی و حتی برخی رقبای دیجیتال مثل پی‌پال است.

شفافیت کامل

قبل از اینکه کاربر انتقال را تأیید کند، وایز مبلغ دقیق کارمزد و همچنین نرخ تبدیل ارز را نمایش می‌دهد. بنابراین هیچ هزینه پنهانی در طول مسیر به صورتحساب اضافه نمی‌شود. این موضوع تفاوت بزرگی با بانک‌ها و حتی پی‌پال دارد که معمولاً هزینه‌های اضافی بعد از انجام تراکنش ظاهر می‌شود.

مثال واقعی

فرض کنید کاربری می‌خواهد ۱۰۰۰ یورو از آلمان به انگلستان ارسال کند. بانک‌های سنتی ممکن است تا ۵۰ یورو کارمزد دریافت کنند و نرخ تبدیل را نیز پایین‌تر از بازار محاسبه کنند. در حالی که در وایز، کاربر ممکن است تنها ۵ تا ۷ یورو کارمزد بپردازد و نرخ تبدیل همان نرخ واقعی بازار جهانی باشد. نتیجه این است که گیرنده مبلغ بیشتری دریافت می‌کند.

مقایسه با رقبا

• پی‌پال: کارمزد بالاتر و نرخ تبدیل غیرواقعی.
• بانک‌های سنتی: کارمزدهای سنگین و زمان انتقال طولانی.
• وایز: کارمزد پایین، سرعت بالا و شفافیت کامل.

وایز برای چه کسانی مناسب است؟

انتخاب یک سرویس مالی بین‌المللی بستگی به نیازها و شرایط هر کاربر دارد. وایز با توجه به ویژگی‌ها و امکانات خود، برای گروه‌های مشخصی بیشترین ارزش را ایجاد می‌کند.

۱. فریلنسرها و کارمندان ریموت

افرادی که با کارفرماها یا مشتریان خارجی کار می‌کنند و درآمد خود را به ارزهای مختلف دریافت می‌کنند، وایز را گزینه‌ای عالی می‌یابند. شماره حساب‌های محلی در کشورهای متعدد و کارمزد پایین انتقال باعث می‌شود دریافت دستمزدها سریع و بدون هزینه‌های اضافی انجام شود.

۲. مهاجران و دانشجویان بین‌المللی

کسانی که در خارج از کشور زندگی یا تحصیل می‌کنند و نیاز به دریافت یا ارسال پول به خانواده دارند، می‌توانند با وایز هزینه‌های انتقال را به شکل قابل‌توجهی کاهش دهند. علاوه بر این، کارت دبیت وایز به آن‌ها کمک می‌کند در کشور میزبان تراکنش‌های روزمره خود را راحت‌تر انجام دهند.

۳. کسب‌وکارهای کوچک و استارتاپ‌ها

شرکت‌هایی که مشتریان یا پیمانکارانی در کشورهای مختلف دارند، می‌توانند از حساب بیزنس وایز برای مدیریت پرداخت‌های بین‌المللی استفاده کنند. امکاناتی مثل پرداخت دسته‌جمعی و صدور فاکتور آنلاین، بهره‌وری و شفافیت مالی را افزایش می‌دهد.

۴. مسافران مکرر

گردشگرانی که به کشورهای مختلف سفر می‌کنند، با استفاده از کارت دبیت و حساب چندارزی وایز می‌توانند از نرخ تبدیل واقعی بهره‌مند شوند و هزینه‌های سفر را کاهش دهند. این موضوع به‌ویژه برای کسانی که سفرهای کاری یا تفریحی متعددی دارند بسیار ارزشمند است.

۵. کاربران علاقه‌مند به مدیریت مالی بین‌المللی

حتی افرادی که به شکل روزمره نیاز به انتقال پول ندارند، اما به دنبال نگهداری موجودی در ارزهای مختلف و مدیریت دارایی‌های ارزی هستند، می‌توانند از قابلیت‌های چندارزی وایز استفاده کنند.

آیا وایز برای ایرانی‌ها قابل استفاده است؟

یکی از پرسش‌های پرتکرار در میان کاربران ایرانی این است که آیا امکان استفاده مستقیم از وایز برای آن‌ها وجود دارد یا خیر. واقعیت این است که به دلیل تحریم‌های بین‌المللی، نبود روابط بانکی رسمی و محدودیت‌های حقوقی، وایز مانند بسیاری از سرویس‌های جهانی دیگر (از جمله پی‌پال و استرایپ) خدمات مستقیم به کاربران مقیم ایران ارائه نمی‌دهد.

البته برخی از سرویس دهنده با مدارک فیک این امکان رو به شما میدهند که براتون حساب وایز باز کنند، ولی به دلیل ریسک بالا پیشنهاد نمیکنیم . 

محدودیت‌های موجود

• امکان ثبت‌نام با مدارک هویتی ایرانی وجود ندارد.

• اتصال حساب بانکی داخل ایران یا کارت‌های صادرشده توسط بانک‌های ایرانی به وایز پشتیبانی نمی‌شود.

• استفاده از وایز برای تراکنش‌هایی که مستقیماً به ایران مرتبط باشند (مانند ارسال حواله به بانک‌های ایرانی) منجر به مسدود شدن حساب می‌شود.

استفاده ایرانیان خارج از کشور

کاربران ایرانی که اقامت یا حساب بانکی معتبر در کشورهای دیگر دارند می‌توانند از وایز استفاده کنند. برای مثال:

• دانشجویان بین‌المللی در اروپا یا آمریکا با ارائه مدارک محلی می‌توانند حساب وایز باز کنند.

• فریلنسرها و مهاجران که حساب بانکی در کشور محل اقامت دارند می‌توانند پرداخت‌های کاری خود را از طریق وایز مدیریت کنند.

• در مقابل، کسانی که تنها پاسپورت ایرانی دارند و دسترسی بانکی خارجی ندارند، عملاً امکان استفاده مستقیم از وایز را نخواهند داشت.

ریسک‌ها و نظارت‌ها

وایز به‌طور مداوم تراکنش‌ها را رصد می‌کند تا از نقض تحریم‌ها جلوگیری کند. حتی کاربرانی که در خارج از ایران حساب باز کرده‌اند باید دقت کنند که تراکنش‌هایشان به‌طور مستقیم به ایران ارتباط نداشته باشد. استفاده از VPN یا آدرس‌های غیرواقعی نیز می‌تواند باعث محدود شدن یا بسته شدن حساب شود.

چشم‌انداز آینده

برای اینکه ایرانیان بتوانند به صورت رسمی و بدون محدودیت از وایز استفاده کنند، نیاز به تغییرات کلان در سطح بین‌المللی است. رفع تحریم‌ها، پیوستن ایران به نهادهایی مثل FATF و عادی‌سازی روابط بانکی از مهم‌ترین عوامل هستند. در صورت تحقق چنین شرایطی، نه تنها دسترسی به وایز، بلکه امکان استفاده از سایر سرویس‌های مالی معتبر جهانی نیز برای ایرانیان فراهم خواهد شد.

مقایسه وایز با سرویس‌های مشابه

بازار سرویس‌های انتقال پول بین‌المللی بسیار رقابتی است و کاربران معمولاً میان گزینه‌هایی مثل وایز (Wise)، پی‌پال (PayPal)، پی‌یونیر (Payoneer) و در سال‌های اخیر رولوت (Revolut) انتخاب می‌کنند. هر یک از این سرویس‌ها نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارند و بسته به نیاز کاربر (مثل کارمزد پایین، سرعت انتقال، یا فراگیری جهانی) می‌توانند مناسب باشند. جدول زیر مقایسه‌ای جامع بین این سرویس‌ها ارائه می‌دهد:

همان‌طور که جدول نشان می‌دهد، هر سرویس برای گروهی خاص از کاربران مناسب‌تر است. وایز برای کسانی که شفافیت و کارمزد پایین را در اولویت دارند بهترین گزینه است. پی‌پال با وجود هزینه‌های بالا، به دلیل فراگیری جهانی همچنان محبوب‌ترین انتخاب است. پی‌یونیر انتخاب خوبی برای فریلنسرهایی است که از پلتفرم‌های آمریکایی درآمد دارند. رولوت هم به‌عنوان یک نئوبانک اروپایی، امکانات مدرن بانکی و کارت‌های دیجیتال پیشرفته ارائه می‌دهد، هرچند محدودیت جغرافیایی آن بیشتر است

نتیجه‌گیری و چشم‌انداز آینده وایز

وایز در کمتر از یک دهه توانسته به یکی از مهم‌ترین بازیگران صنعت فین‌تک در حوزه انتقال پول بین‌المللی تبدیل شود. شفافیت در کارمزد، سرعت بالا و تمرکز بر تجربه کاربری، باعث شده میلیون‌ها نفر در سراسر جهان آن را به‌عنوان جایگزینی مطمئن برای بانک‌ها و سرویس‌های سنتی انتخاب کنند.

با این حال، محدودیت‌هایی مثل عدم پشتیبانی از برخی کشورها (از جمله ایران) و نیاز به احراز هویت کامل همچنان پابرجاست. آینده وایز تا حد زیادی به روندهای جهانی در حوزه رفع تحریم‌ها، گسترش بانکداری باز (Open Banking) و افزایش همکاری‌های مالی بین‌المللی بستگی دارد. اگر این مسیر ادامه یابد، وایز می‌تواند سهم بیشتری از بازار جهانی را به خود اختصاص دهد و حتی به یک بانک دیجیتال تمام‌عیار بدل شود.

برای کاربران، انتخاب بین وایز و سایر سرویس‌ها بستگی به نیازهای فردی دارد. اما اگر اولویت شما هزینه پایین، شفافیت و سرعت بالا باشد، وایز همچنان یکی از بهترین انتخاب‌ها در دنیای امروز محسوب می‌شود.