آموزش نصب پایتون در ویندوز ۸

مقدمه

آموزش نصب پایتون در ویندوز 8 یکی از موضوعاتی است که بسیاری از علاقه‌مندان به برنامه‌نویسی، به‌ویژه مبتدیان، به دنبال آن هستند. پایتون به‌عنوان یک زبان برنامه‌نویسی سطح بالا، قدرتمند و ساده‌فهم، جایگاه ویژه‌ای در دنیای توسعه نرم‌افزار، داده‌کاوی، یادگیری ماشین و اتوماسیون پیدا کرده است. اما برای استفاده از آن، اولین قدم نصب صحیح این زبان روی سیستم عامل موردنظر است.

با وجود اینکه نسخه‌های جدیدتر ویندوز رایج‌تر شده‌اند، هنوز هم کاربران بسیاری از ویندوز 8 استفاده می‌کنند. در این مقاله قصد داریم با زبانی ساده و به‌صورت گام‌به‌گام، نحوه نصب پایتون روی ویندوز 8 را آموزش دهیم. از انتخاب نسخه مناسب گرفته تا انجام تنظیمات PATH و اجرای اولین کد پایتون، هر مرحله با دقت تشریح خواهد شد تا هیچ نکته‌ای از قلم نیفتد.

پیش‌نیازها قبل از نصب پایتون

قبل از اینکه سراغ آموزش نصب پایتون در ویندوز 8 برویم، لازم است چند نکته مهم و مقدماتی را بررسی کنیم. رعایت این پیش‌نیازها باعث می‌شود فرآیند نصب بدون خطا و به‌صورت کامل انجام شود.

بررسی نسخه سیستم عامل و مشخصات سخت‌افزاری

ابتدا مطمئن شوید که سیستم شما از نظر سخت‌افزاری و نرم‌افزاری شرایط نصب پایتون را دارد. برای این کار، با راست‌کلیک روی My Computer یا This PC و انتخاب گزینه Properties می‌توانید اطلاعات سیستم را مشاهده کنید. نکات زیر را بررسی کنید:

• نسخه ویندوز: ویندوز 8 یا 8.1 (هر دو پشتیبانی می‌شوند)
• نوع سیستم: 32bit یا 64bit (برای انتخاب نسخه صحیح پایتون مهم است)
• حافظه RAM و پردازنده (برای نسخه‌های جدیدتر پایتون بهتر است حداقل ۲ گیگ رم داشته باشید)

بررسی وجود نسخه‌های قبلی پایتون

اگر قبلاً نسخه‌ای از پایتون را نصب کرده‌اید، بهتر است ابتدا آن را پاک کنید تا هنگام نصب نسخه جدید، تداخل یا خطایی به‌وجود نیاید. برای این کار می‌توانید از بخش Programs and Features در کنترل پنل اقدام به حذف نسخه قبلی کنید.

اتصال به اینترنت برای دریافت فایل نصب

اگرچه می‌توان نسخه آفلاین پایتون را نیز دانلود کرد، اما بهتر است برای دسترسی به آخرین نسخه پایدار و دریافت بسته‌های تکمیلی (مثل pip)، از طریق اتصال اینترنتی اقدام به نصب کنید.

دانلود نسخه مناسب پایتون برای ویندوز 8

انتخاب نسخه درست از پایتون برای ویندوز 8 بسیار مهم است، چرا که برخی نسخه‌های جدید ممکن است با نسخه‌های قدیمی‌تر ویندوز سازگاری کامل نداشته باشند.

انتخاب نسخه سازگار (مثلاً Python 3.8 یا 3.9)

برخی از نسخه‌های جدید پایتون مانند Python 3.11 و بالاتر، به‌صورت رسمی از ویندوز 8 پشتیبانی نمی‌کنند. بنابراین بهتر است از نسخه‌هایی مانند Python 3.8 یا Python 3.9 استفاده کنید که هم از ویژگی‌های جدید پایتون بهره‌مندند و هم با ویندوز 8 سازگارند.

دانلود از وب‌سایت رسمی Python.org

وارد وب‌سایت رسمی پایتون به آدرس https://www.python.org شوید. سپس مسیر زیر را دنبال کنید:

• از منوی بالای سایت، گزینه Downloads را باز کنید.
• روی گزینه View the full list of downloads کلیک کنید.
• در بخش نسخه‌های قدیمی، نسخه 3.8 یا 3.9 را انتخاب کنید.
• با توجه به نوع سیستم‌عامل (32bit یا 64bit)، فایل نصب مناسب را دانلود کنید.

تفاوت بین نسخه‌های 32bit و 64bit

اگر سیستم شما 64bit باشد، توصیه می‌شود نسخه 64bit پایتون را نصب کنید تا عملکرد بهتر و استفاده کامل‌تری از منابع سیستم داشته باشید. با این حال، اگر سیستم شما قدیمی است یا از ویندوز 8 نسخه 32bit استفاده می‌کنید، باید نسخه 32bit پایتون را دانلود نمایید.

مراحل نصب پایتون در ویندوز 8

حالا که فایل نصاب پایتون را دریافت کردید، وقت آن رسیده که مراحل آموزش نصب پایتون در ویندوز 8 را آغاز کنیم. در ادامه، مراحل نصب را به‌صورت گام‌به‌گام و تصویری شرح می‌دهیم.

اجرای فایل نصب و فعال‌کردن گزینه Add Python to PATH

روی فایل دانلودشده دوبار کلیک کنید تا فرآیند نصب آغاز شود. در همان صفحه ابتدایی، حتماً تیک گزینه Add Python to PATH را فعال کنید. این گزینه باعث می‌شود پایتون به‌صورت خودکار به متغیرهای محیطی ویندوز اضافه شود و بتوانید در خط فرمان (CMD) از آن استفاده کنید. بسیاری از کاربران این مرحله را نادیده می‌گیرند و بعداً با خطا در اجرای پایتون روبرو می‌شوند.

انتخاب حالت نصب (Default یا Custom)

اگر تازه‌کار هستید، حالت پیش‌فرض (Install Now) را انتخاب کنید. اما اگر می‌خواهید مسیر نصب را تغییر دهید یا گزینه‌های خاصی مانند نصب مستندات یا pip را انتخاب یا حذف کنید، از گزینه Customize Installation استفاده نمایید.

در هر دو حالت، فرآیند نصب به‌صورت خودکار ادامه پیدا می‌کند و بسته به سرعت سیستم شما، در عرض چند دقیقه به پایان می‌رسد.

پایان نصب و بررسی موفقیت‌آمیز بودن آن

پس از اتمام نصب، دکمه‌ای با عنوان Close نمایش داده می‌شود. حالا می‌توانید با فشار دادن کلیدهای ترکیبی Windows + R و تایپ عبارت cmd وارد محیط Command Prompt شوید. در پنجره بازشده، دستور زیر را تایپ کنید:

python --version

اگر نسخه پایتون (مثلاً Python 3.8.10) نمایش داده شد، یعنی نصب با موفقیت انجام شده است. در غیر این صورت، ممکن است نیاز باشد مسیر نصب را به‌صورت دستی به PATH اضافه کنید که در بخش بعدی توضیح داده خواهد شد.

تنظیم PATH به‌صورت دستی در صورت نیاز

اگر هنگام تایید نصب پایتون با خطای «python is not recognized» در Command Prompt روبرو شدید، ممکن است گزینه Add Python to PATH در زمان نصب فعال نشده باشد. در این صورت، باید مسیر نصب پایتون را به‌صورت دستی به متغیر محیطی PATH اضافه کنید.

نحوه اضافه کردن مسیر نصب پایتون در ویندوز 8 به متغیرهای محیطی

1. روی Start کلیک کرده و عبارت Environment Variables را جستجو کنید و گزینه‌ی «Edit the system environment variables» را انتخاب نمایید.
2. در پنجره بازشده روی دکمه Environment Variables… کلیک کنید.
3. در بخش پایین (System variables) گزینه Path را انتخاب و سپس روی Edit کلیک کنید.
4. حالا روی New کلیک کنید و مسیر نصب پایتون را وارد کنید. مسیر پیش‌فرض معمولاً یکی از این‌هاست:
   • C:\Users\YourUsername\AppData\Local\Programs\Python\Python38\
   • یا: C:\Python38\
     همچنین پوشه Scripts نیز باید اضافه شود:
   • C:\Users\YourUsername\AppData\Local\Programs\Python\Python38\Scripts\
5. پس از وارد کردن مسیرها، روی OK کلیک کرده و تمام پنجره‌ها را ببندید.

تست نصب از طریق Command Prompt

برای اطمینان از اینکه مسیر به‌درستی اضافه شده است، دوباره Command Prompt را باز کرده و دستور زیر را اجرا کنید:

python --version

گر نسخه پایتون نمایش داده شد، به این معناست که مراحل به‌درستی انجام شده‌اند و می‌توانید از پایتون استفاده کنید.

نکات تکمیلی و رفع مشکلات رایج

نصب پایتون معمولاً ساده است، اما ممکن است در طول مسیر با چند چالش یا خطای رایج مواجه شوید. در ادامه برخی از این موارد و راه‌حل‌های آن‌ها آورده شده است.

حل خطاهای مربوط به اجرای pip

اگر دستور pip install کار نمی‌کند یا خطا می‌دهد، ممکن است pip به درستی نصب نشده باشد. برای رفع این مشکل:

دستور زیر را برای بررسی نصب pip وارد کنید:

بررسی کنید که pip در مسیر نصب وجود دارد:

مسیر: .../Python38/Scripts/pip.exe

python -m ensurepip --upgrade

سپس از طریق این دستور تست کنید:

pip --version

اگر نسخه pip نمایش داده شد، مشکل رفع شده است.

نصب ماژول‌های اولیه با استفاده از pip

برای نصب بسته‌های موردنیاز مانند requests، numpy یا pandas از دستور pip استفاده کنید:

pip install requests

در صورتی که با خطای SSL یا شبکه مواجه شدید، از VPN یا اینترنت پایدار استفاده کنید.

آموزش حذف نصب کامل یا ارتقاء نسخه پایتون در ویندوز 8

اگر در آینده قصد دارید نسخه جدیدتری از پایتون نصب کنید یا نسخه فعلی را حذف نمایید:

1. از کنترل پنل وارد Programs and Features شوید.
2. پایتون را از لیست پیدا کرده و Uninstall را انتخاب کنید.
3. برای ارتقاء نسخه، ابتدا نسخه جدید را نصب کرده و مطمئن شوید مسیر آن به PATH اضافه شده باشد.
4. در صورت نیاز می‌توانید چند نسخه پایتون را هم‌زمان نصب کرده و از ابزارهایی مثل py برای اجرای نسخه‌های مختلف استفاده کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله، به‌صورت گام‌به‌گام و کاربردی، به آموزش نصب پایتون در ویندوز 8 پرداختیم. از بررسی پیش‌نیازها و دانلود نسخه مناسب گرفته تا نصب، تنظیم مسیر PATH، اجرای اولین کد و حل مشکلات رایج—all به‌گونه‌ای توضیح داده شد که کاربران مبتدی تا نیمه‌حرفه‌ای بتوانند بدون نیاز به دانش قبلی، این زبان قدرتمند را روی سیستم خود راه‌اندازی کنند.

پیشنهاد می‌کنیم پس از نصب موفق پایتون، مسیر یادگیری خود را با منابع معتبر و پروژه‌های ساده آغاز کنید. استفاده از ویرایشگرهایی مانند Visual Studio Code، آموزش‌های رایگان یوتیوب، و مستندات رسمی پایتون در python.org می‌تواند به شما در ادامه مسیر کمک زیادی کند.

پایتون زبانی قدرتمند، منعطف و آینده‌دار است. با نصب درست آن، حالا قدم اول را برداشته‌اید. ادامه مسیر، فقط به اراده شما بستگی دارد.